El vídeo de un concierto en la Igrexa de la USC se hace viral y abre el debate en Santiago
VIVIR SANTIAGO
Mientras que la Asociación para a Defensa do Patrimonio Cultural Galego lamenta que el evento pudo suponer un «factor de risco para os bens culturais do interior», la USC defiende sus medidas de seguridad, como el control de aforo, la duración o la medición de volumen
02 dic 2023 . Actualizado a las 08:40 h.Ya ha pasado más de medio mes desde que el reconocido grupo vigués Fillas de Cassandra cautivase a los asistentes al concierto que dio el pasado 15 de noviembre en la Igrexa da Universidade, dentro del Outono Cultural de la USC, pero su eco aún resuena en las redes sociales, sobre todo después de que la conocida cuenta de Instagram SalseoUSC lo compartiese en los últimos días, viralizándolo y dando pie, incluso, a que se abriese un sonoro debate en Santiago.
Apatrigal, la Asociación para a Defensa do Patrimonio Cultural Galego, tras ver la grabación, y reconociendo «o positivo que é que os espazos patrimoniais se reconvertan, tamén para usos lúdicos», lamentó públicamente que en este caso «non se valorase que un evento como o realizado, con aglomeración de xente saltando no interior, pode supor, cando menos, un factor de risco para os bens culturais en madeira da igrexa». Así lo defiende la experta de Apatrigal, y conservadora e historiadora de Arte (en la Universidad Complutense) Natalia Figueiras, quien comparte para La Voz los argumentos defendidos.
«Onde nós poñemos o acento é no estrés que se pode causar nos bens culturais cando se expoñen a unhas condicións medioambientais que non son as súas habituais. Non falamos en ningún caso de que os asistentes non se comportasen ben ou que non se cumprisen as medidas de seguridade, senón de que as condicións medioambientais no interior deberían ser as mesmas dunha sala de exposicións ou museo. Se durante o evento, se comprobasen, con sensores, os valores de humidade e temperatura, seguro que se dispararon», continúa, ahondando en ello.
«Nesta igrexa, desacralizada, téñense feito moitos concertos -aos que tamén fun eu-, pero o habitual era que tivesen un aforo limitado, sen xente saltando no chan. Sabemos que cando nun espazo pechado se acumula un número de xente importante, iso eleva a temperatura rapidamente. Se esas persoas bailan ou súan, acentúase a presenza de humidade no aire. Cando esa xente baleira o espazo, o cambio é de novo brusco, descendendo eses valores. Nese momento as madeiras, as policromías e os dourados expulsan de forma brusca a humidade, como unha esponxa, e a madeira contráese, agrétase… A iso engádese a calor dos focos e equipos de iluminación», sostiene. «No caso de que a igrexa estivese baleira, a situación non sería tan grave, pero ese recinto, máis alá de retablos de moito valor, conta coa obra mestra de imaxinería do arquitecto compostelán Simón Rodríguez, o altar maior da Asunción; unha das xoias dos barroco compostelán», remarca Natalia Figueiras.
«Sábemos mal pola USC, pero cremos que para para este tipo de evento non era quizais o lugar máis axeitado», continúa, en una posición contraria a la defendida por la propia Universidade.
La postura de la USC
Pilar Murias, vicerreitora de Alumnado e Cultura da USC, lamenta, por su parte, que lo que fue una apuesta por la que se quedaron «moi satisfeitos» haya derivado en una «polémica que creo que non hai». «Nós somos os primeiros en ser conscientes da responsabilidade que temos respecto a conservación do patrimonio da Universidade», señala, poniendo en valor las medidas de seguridad que, desde la USC, se activaron.
«Algo a destacar, máis alá das prevencións en relación ao volume de son, é que este tipo de concertos son extraordinarios, moi moi puntuais. Ao mellor pódense facer dous ou tres ao ano e, sobre todo, a súa duración está moi limitada. Non se supera a hora de duración. Respéctanse ademais sempre os aforos. Neste caso, como moito, podíase achegarse as 400 persoas. Nese concerto, e mentres que o habitual é que haxa seis persoas controlándoo, a cifra ascendeu a oito. Unha das razóns foi para protexer os laterais da igrexa, algo que responde a, por unha banda, medidas de seguridade, para ter vías de evacuación, pero tamén para que os asistentes non se acheguen aos retablos nin poidan deixar obxectos cerca. Gustaríame, de todas formas, remarcar a actitude absolutamente cívica dos presentes, ante os que non hai que reprochar», defiende, agradeciendo el apoyo que, ante el debate generado, está recibiendo de «moitos alumnos».
«Se podemos aumentar aínda máis as medidas de seguridade para protexer o recinto, farémolo, porque somos os primeiros interesados en protexelo, pero, tras cada evento, tamén cada desmontaxe, por exemplo, dunha exposición, límpase e revísase ao fondo o espazo, tamén por persoal da propia área de Cultura. Incrementamos a atención», expone.
«Creo que é necesario reflexionar sobre que a USC tamén ten a obriga de por en valor o seu patrimonio. A Igrexa empregouse desde os anos 90 como un contedor cultural, sempre de maneira respectuosa, tanto para actividades da propia Universidade como doutros axentes de primeira orde na cidade, como o Festival Curtocircuíto ou WOS. Aínda así, moitos estudantes aínda descoñecen que temos a Igrexa da Universidade, e os bens que hai dentro. Tralo concerto, moitos alumnos, ademais da música, trasladáronme que lles gustou o espazo, que quedaron impresionados. Algúns incluso volveron para ver exposicións. Para min é unha satisfacción estar poñendo enriba da mesas propostas interesantes e atractivas para o alumnado», subraya Pilar Murias.
«Nos concertos buscamos promocionar a grupos emerxentes, enganchar ao estudantado, tamén ao patrimonio da USC, a partir de propostas que lles interesan. Cando contratamos a Fillas de Cassandra foi o pasado febreiro, meses antes do seu gran salto do verán. De aí tamén o éxito que tivo o concerto e o vídeo», concluye.